Koszmary to żywe sny, które powodują strach, przerażenie lub poczucie bezradności. Wielu dorosłych miewa koszmary od czasu do czasu, ale tylko niewielki procent doświadcza ich często. Chociaż koszmary są przerażające, zwykle nie są oznaką zaburzeń psychicznych i rzadko zakłócają wzorce snu. Z drugiej strony lęki nocne charakteryzują się nagłym przebudzeniem, któremu towarzyszy dezorientacja i intensywny strach. Osoba nie może sobie przypomnieć snu podczas nocnego terroru, który najprawdopodobniej pojawia się w pierwszej trzeciej nocy, często w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania. Lęki nocne są również rzadkie i niekoniecznie wskazują na chorobę psychiczną.
Koszmary i paraliż senny
Paraliż senny to tymczasowa niezdolność do poruszania się lub mówienia, która pojawia się podczas zasypiania lub budzenia się. Zwykle trwa kilka sekund i często towarzyszą mu żywe, przypominające sen halucynacje. Paraliż senny może wystąpić sporadycznie u zdrowych osób, ale może występować częściej u osób z zaburzeniami lękowymi lub narkolepsją. Może znacząco zakłócać rytm snu i nasilać objawy lękowe.
Kiedy zwrócić się o pomoc lekarską
Chociaż sporadyczne występowanie koszmarów sennych lub paraliżu sennego zwykle nie jest powodem do niepokoju, zwrócenie się o pomoc lekarską może być konieczne, jeśli stają się one częste lub poważnie zakłócają sen i codzienne funkcjonowanie. Ocena przeprowadzona przez pracownika służby zdrowia, np. specjalistę ds. snu lub specjalistę zdrowia psychicznego, może pomóc w zidentyfikowaniu wszelkich podstawowych schorzeń lub zaburzeń zdrowia psychicznego, które mogą być przyczyną tych epizodów. Możliwości leczenia mogą obejmować zmianę stylu życia, techniki relaksacyjne, terapię poznawczo-behawioralną lub leki.