Termin ten został ukuty przez Nassima Nicholasa Taleba w jego książce „Fooled by Randomness” z 2001 roku i opiera się na analogii, że przed pierwszą obserwacją czarnych łabędzi w Australii uważano, że wszystkie łabędzie są białe. Czarne łabędzie są niezwykle rzadkie i samo ich odkrycie obaliło przekonanie, które wiele osób uważało za oczywiste.
Taleb twierdzi, że często mylimy losowość lub zmienność z ryzykiem. Ryzyko można poznać, zmierzyć i nim zarządzać. Z drugiej strony, wydarzenia związane z czarnym łabędziem nie mogą. Możemy się na nie przygotować jedynie rozumiejąc, że mogą i nastąpią.
Charakterystyka wydarzeń z udziałem czarnego łabędzia:
1. Wartości odstające :Wykraczają one poza zakres normalnych oczekiwań.
2. Ekstremalny wpływ :Mają znaczące, powszechne i konsekwencje.
3. Przewidywalność retrospektywna :Z perspektywy czasu często wydają się przewidywalne.
4. Wyjaśnienia :Zdarzenia te zazwyczaj mają później proste wyjaśnienia, tworząc iluzję przewidywalności.
5. Rzadkość :Występują rzadko i nieoczekiwanie, przez co trudno je przewidzieć.
Przykłady wydarzeń związanych z czarnym łabędziem obejmują kryzys finansowy z 2008 r., ataki terrorystyczne z 11 września 2001 r., pandemię Covid-19 i dojście do władzy Donalda Trumpa.
Zrozumienie koncepcji wydarzeń związanych z czarnym łabędziem ma kluczowe znaczenie w różnych dziedzinach, takich jak finanse, ekonomia i zarządzanie ryzykiem, ponieważ zachęca jednostki do większej świadomości niepewnych i potencjalnie szkodliwych zdarzeń, które mogą wystąpić.