Przekonania religijne: W średniowieczu Europa była w przeważającej mierze chrześcijańska. Na powszechną wiarę w czary duży wpływ miały nauki religijne i interpretacja fragmentów biblijnych. Osoby, które zachowywały się odmiennie, praktykowały uzdrawianie ludowe lub tradycyjne religie, bądź kwestionowały autorytet Kościoła, często były podejrzane o czary.
Przesądy: Przesądy odgrywały znaczącą rolę w społeczeństwach przednowożytnych. Ludzie wierzyli w istoty nadprzyrodzone, takie jak wróżki, elfy i czarownice, które mogły wpłynąć na ich życie. Jeśli ktoś doświadczył nieszczęścia, takiego jak choroba, nieurodzaj lub niewyjaśnione zdarzenia, często obwiniano czary.
Marginalizacja społeczna: Osoby marginalizowane lub odmienne od większości były częściej oskarżane o czary. Dotyczyło to kobiet prowadzących niezależne życie, osób starszych, osób niepełnosprawnych i wszystkich, którzy kwestionowali normy społeczne lub tradycyjne role płciowe.
Dynamika mocy: W czasach niestabilności społecznej i politycznej władcy i wpływowe jednostki wykorzystywały oskarżenia o czary jako środek kontroli i ucisku. Prześladując rzekome czarownice, mogliby wyeliminować sprzeciw, skonsolidować swoją władzę i stłumić wyzwania podważane przez ich władzę.
Błędna interpretacja zjawisk naturalnych: Pewne zjawiska naturalne, takie jak burze, choroby lub niewytłumaczalne zdarzenia, często przypisywano wpływowi czarownic lub sił nadprzyrodzonych. Wiara ta w połączeniu ze strachem i przesądami może prowadzić do oskarżeń o czary.
Histeria i masowa histeria: W niektórych przypadkach oskarżenia o czary mogą rozprzestrzeniać się błyskawicznie w wyniku masowej histerii. Oskarżenie jednej osoby może wywołać reakcję łańcuchową, prowadzącą do wielu oskarżeń w tej samej społeczności. Strach i paranoja napędzały rozprzestrzenianie się tych oskarżeń, co doprowadziło do polowań na czarownice i prześladowań.
Należy zauważyć, że koncepcja czarów opiera się przede wszystkim na przesądach i uprzedzeniach i nie ma dowodów naukowych potwierdzających istnienie czarownic lub mocy magicznych.