Cerber :W mitologii greckiej Cerber jest trójgłowym psem strzegącym wejścia do podziemnego świata, Hadesu. Nie pozwala umarłym wyjść, a żywym wejść bez pozwolenia bogów.
Anubis :W mitologii starożytnego Egiptu Anubis jest bogiem z głową szakala, który prowadzi dusze zmarłych do zaświatów i przewodniczy ceremonii ważenia serca, określającej ich godność wejścia do królestwa Ozyrysa.
Charona :W mitologii greckiej Charon jest przewoźnikiem umarłych, przewożącym dusze przez rzekę Styks lub Acheron do podziemi. Przepuszcza tylko tych, którzy zostali należycie pochowani i uiścili wymaganą opłatę.
Cześć :W mitologii nordyckiej Hel jest boginią podziemnego świata i rządzi królestwem Niflhel, gdzie przebywają zmarli. Często kojarzy się ją ze śmiercią i zimnem.
Mictlantecuhtli :W mitologii Azteków Mictlantecuhtli jest bogiem podziemnego świata, Mictlanem. Rządzi krainą umarłych i jest kojarzony ze śmiercią, ciemnością i kośćmi.
Sedna :W mitologii Eskimosów Sedna jest boginią morza i świata podziemnego. Mówi się, że kontroluje dostawy ssaków morskich i czuwa nad duszami tych, którzy zginęli na morzu.
Yama :W mitologii hinduskiej i buddyjskiej Yama jest bogiem śmierci i władcą podziemi. Jest odpowiedzialny za osądzanie zmarłych i ustalanie ich dalszego przeznaczenia, niezależnie od tego, czy będzie to niebo, piekło, czy reinkarnacja.
Ci strażnicy duchów służą jako strażnicy świata duchów, egzekwując naturalny porządek i zapewniając utrzymanie równowagi między życiem i śmiercią. Często odgrywają znaczącą rolę w wierzeniach kulturowych na temat życia pozagrobowego i przejścia dusz.