Tętnice:
1. Gruba warstwa mięśniowa:Tętnice mają grubsze ściany mięśniowe w porównaniu do naczyń włosowatych. Ta warstwa mięśniowa, składająca się z komórek mięśni gładkich, umożliwia tętnicom aktywną kontrolę średnicy ich światła poprzez zwężanie lub rozszerzanie. Ta właściwość, znana jako zwężanie i rozszerzanie naczyń, umożliwia tętnicom regulowanie przepływu krwi do różnych narządów i tkanek.
2. Tętnice elastyczne:Największe tętnice, takie jak aorta, zalicza się do tętnic elastycznych. Ich ścianki zawierają znaczną ilość włókien elastyny, które zapewniają elastyczność. Ta elastyczność pozwala tętnicom wytrzymać skoki wysokiego ciśnienia generowane przez pompowanie serca i zapewnia ciągły przepływ krwi zarówno podczas fazy skurczowej (skurcz serca), jak i rozkurczowej (rozkurcz serca) cyklu sercowego.
3. Tunica intima:Najbardziej wewnętrzna warstwa tętnicy nazywana jest tunica intima. Składa się z pojedynczej warstwy komórek śródbłonka wspieranych przez błonę podstawną. Komórki śródbłonka odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu płynności krwi, zapobieganiu zakrzepicy (tworzeniu się skrzepów krwi) i ułatwianiu wymiany substancji pomiędzy krwią a otaczającymi tkankami.
Kapilary:
1. Cienkie ściany śródbłonka:Naczynia włosowate mają wyjątkowo cienkie ściany, co pozwala na efektywną wymianę substancji pomiędzy krwią a otaczającymi tkankami. Ściana naczyń włosowatych składa się z pojedynczej warstwy komórek śródbłonka podpartych cienką błoną podstawną. Brak komórek mięśni gładkich oznacza, że naczynia włosowate nie mogą aktywnie kontrolować swojej średnicy.
2. Fenestracje i szczeliny:Niektóre naczynia włosowate mają fenestracje (małe pory) lub szczeliny międzykomórkowe pomiędzy komórkami śródbłonka. Te wyspecjalizowane struktury dodatkowo usprawniają wymianę substancji, szczególnie w tkankach o dużej aktywności metabolicznej, takich jak nerki i jelita.
3. Kapilary ciągłe i okienkowe:Kapilary można podzielić na kapilary ciągłe i okienkowe. W większości tkanek znajdują się ciągłe naczynia włosowate, które mają nieprzerwaną wyściółkę śródbłonka. Fenestrowane naczynia włosowate znajdują się w określonych miejscach, takich jak jelita i gruczoły dokrewne, gdzie wymagana jest szybka wymiana cząsteczek.
Podsumowując, różnice w budowie tętnic i naczyń włosowatych odzwierciedlają ich rolę w układzie krążenia. Tętnice ułatwiają rozprowadzanie natlenionej krwi z serca do różnych narządów i tkanek, natomiast naczynia włosowate umożliwiają wymianę tlenu, składników odżywczych i produktów przemiany materii pomiędzy krwią a otaczającymi tkankami.