Religieuze overtuigingen: Tijdens de middeleeuwen was Europa overwegend christelijk. Het wijdverbreide geloof in hekserij werd sterk beïnvloed door religieuze leringen en de interpretatie van bijbelpassages. Mensen die zich anders gedroegen, volksgeneeskunde of traditionele religies beoefenden, of het gezag van de kerk uitdaagden, werden vaak verdacht van hekserij.
Bijgeloof: Bijgeloof speelde een belangrijke rol in premoderne samenlevingen. Mensen geloofden in bovennatuurlijke wezens, zoals feeën, elven en heksen, die hun leven konden beïnvloeden. Als iemand ongeluk meemaakte, zoals ziekte, mislukte oogsten of onverklaarbare gebeurtenissen, kreeg hij vaak de schuld van hekserij.
Sociale marginalisering: Mensen die gemarginaliseerd waren of anders waren dan de meerderheid, liepen een grotere kans beschuldigd te worden van hekserij. Dit omvatte vrouwen die zelfstandig woonden, ouderen, mensen met een handicap en iedereen die sociale normen of traditionele genderrollen ter discussie stelde.
Krachtdynamiek: In tijden van sociale en politieke instabiliteit gebruikten heersers en machtige individuen beschuldigingen van hekserij als middel tot controle en onderdrukking. Door vermeende heksen te vervolgen, konden ze afwijkende meningen elimineren, hun macht consolideren en uitdagingen voor hun autoriteit onderdrukken.
Misinterpretatie van natuurverschijnselen: Bepaalde natuurverschijnselen, zoals stormen, ziekten of onverklaarbare gebeurtenissen, werden vaak toegeschreven aan de invloed van heksen of bovennatuurlijke krachten. Dit geloof, gecombineerd met angst en bijgeloof, zou kunnen leiden tot beschuldigingen van hekserij.
Hysterie en massahysterie: In sommige gevallen konden beschuldigingen van hekserij zich als een lopend vuurtje verspreiden als gevolg van massahysterie. De beschuldiging van één individu kan een kettingreactie veroorzaken, wat kan leiden tot meerdere beschuldigingen binnen dezelfde gemeenschap. Angst en paranoia voedden de verspreiding van deze beschuldigingen, resulterend in heksenjachten en vervolgingen.
Het is belangrijk op te merken dat het concept van hekserij voornamelijk gebaseerd is op bijgeloof en vooroordelen, en dat er geen wetenschappelijk bewijs is dat het bestaan van heksen of magische krachten ondersteunt.