Het verhaal draait om Elena Gilbert, een tiener uit Mystic Falls, Virginia, die verscheurd raakt tussen twee vampierbroers, Stefan en Damon Salvatore. Stefan is een vriendelijke en meelevende vampier die probeert zijn bloeddorst te weerstaan, terwijl Damon een duistere en gevaarlijke vampier is die geniet van zijn aard.
Terwijl Elena meer leert over de bovennatuurlijke wereld, raakt ze verstrikt in een complex web van geheimen, leugens en verraad. Ze moet haar relaties met vrienden en familie beheren en tegelijkertijd zichzelf beschermen tegen de gevaarlijke krachten die aan het werk zijn in Mystic Falls.
Door de serie heen worden Elena, Stefan en Damon vergezeld door een cast van andere personages, waaronder Bonnie Bennett, een machtige heks; Caroline Forbes, een vampier die worstelt met haar identiteit; Matt Donovan, een mens die verwikkeld is in de bovennatuurlijke wereld; en Alaric Saltzman, een geschiedenisleraar die vampierjager wordt.
"The Vampire Diaries" onderzoekt thema's als liefde, verlies, verlossing en opoffering. Het duikt in de donkere kant van de menselijke natuur en de worstelingen die gepaard gaan met onsterfelijkheid. De show bevat ook veel intense en romantische momenten en heeft een toegewijde en gepassioneerde schare fans over de hele wereld gekregen.