Vanavond om ongeveer middernacht zal de Zon het teken van de zeegeit, Steenbok, binnengaan en zullen we eindelijk de hoek omslaan na de lange afdaling die begon bij de zomerzonnewende van afgelopen juni. Vanaf deze dag zullen de dagen beetje bij beetje weer langer worden. Vanavond markeert ook het begin van de winter en een nieuwe driedelige reeks sterrenbeelden:Steenbok, Waterman en Vissen. Tegen de tijd dat deze reeks is afgelopen, is het weer lente.
Vandaag is daarom een geweldige dag om te mediteren over de zonnewende en het teken Steenbok. In de afgelopen maanden heb ik met veel plezier de geheime astrologische invloeden ontdekt in CS Lewis' Chronicles of Narnia. In feite zal ik deze winter als onderdeel van onze volgende serie sprekers een lezing geven over de planeten en astrologie in Narnia. Als je het eerste boek, de Leeuw de Heks en de Kleerkast, kent, dan ken je de basisplot. Een Witte Heks heeft Narnia vervloekt, zodat het altijd winter is, maar nooit Kerstmis. Maar door de komst van de vier kinderen door de magische kleerkast en de komst van Aslan, begint de sneeuw te smelten, komt de Kerstman en komt eindelijk de lente. Lewis conceptualiseerde de vloek van de heks, "altijd winter maar nooit Kerstmis", als Saturnus, terwijl hij de komst van het zonnewendelicht, Kerstman en uiteindelijk de lente zag als Jupiterian.
Als we verder gaan dan het basisplot, is er een scène in de Leeuw de Heks en de Kleerkast waar Edmund naar het huis van de Heks wordt gebracht, wat we zouden kunnen vergelijken met het eerste hemelse huis van Saturnus :Steenbok. Het huis is eigenlijk een groot, bevroren kasteel, en het wordt bewaakt door middernachtwolven en gevuld met mensen en dieren uit Narnia die ze in steen heeft veranderd. Ze leeft daar schijnbaar alleen, in de leegte en bevriezen. Haar gezicht is bleek en wit. Ze is deels reus. Ze noemt zichzelf de keizerin, maar ze heeft de rol duidelijk met geweld en sluwheid op zich genomen.
In veel opzichten vergelijkt Lewis de heerschappij en de vloek van de Witte Heks met de toenemende populariteit van het materialisme, waarbij de kijk op de menselijke natuur een beschrijving is van wat het doet en niet WAAROM het doet het. Materialisme kijkt naar functionaliteit en beschrijft dingen in termen van waar ze van gemaakt zijn, maar niet wat ze werkelijk zijn, wat ze betekenen of waarom ze bestaan. Materialisme was voor Lewis een grote zorg. Hij zag het als de planeet Saturnus in de astrologie. Koud en verstikkend. Functioneel, leeg en geobsedeerd door controle. Machtshongerig en zelfbenoemend. Levenloos en bleek.
Voor Lewis waren wetenschap en materialisme niet slecht, maar als ze te ver werden doorgevoerd, zouden ze een eeuwige winter creëren... een kou zonder geest en ziel. Om deze reden vieren we alle verschillende feestdagen die in deze tijd van het jaar komen. Precies op het moment dat de dingen het donkerst en het meest levenloos en ijskoud zijn, herinneren we ons het licht en vullen we onszelf met warmte, vrienden, familie, geloof, dankbaarheid, geschenken en vrolijkheid. Maar is het niet interessant dat we dit het meest intens vieren als de zon het hemelhuis van Saturnus binnengaat? Lijkt dat niet een beetje oneerlijk tegenover Steenbok... alsof zodra Steenbok hier is, we meteen aan het bidden zijn en zijn overlijden vieren?
Wat is het nut van Steenbok of Saturnus? Natuurlijk zijn er veel, maar laten we ons voor vandaag concentreren op het idee van moraliteit. Lewis zelf beweerde ooit dat het krachtigste argument voor het bestaan van God, afgezien van de schoonheid en intelligentie van het universum om ons heen, de aanwezigheid was van een gevoel van 'behoren' dat in ons leeft. Hoewel Lewis toegaf dat het moeilijk is om een precies duidelijk en universeel gevoel te geven van wat moreel is en wat niet, was hij onvermurwbaar dat elk van ons leeft met een intern gevoel van hoe we zouden moeten leven. Hij merkte op dat ondanks de beweringen van morele relativisten, er een vrij universeel gevoel van innerlijk geweten is waarmee we leven, en dit morele kompas leidt ons weg van egoïsme. De wet is met andere woorden vanzelfsprekend 'goed' en toch vergt het een zekere inspanning van onze kant. Lewis geloofde niet dat morele wet iets was dat we verzonnen, of dat het kon worden weggenomen door materialistische beschrijvingen. Tegelijkertijd merkte Lewis op dat mensen moeite hebben om zich aan die innerlijke stem van leiding of goedheid te houden, en daar in veel opzichten onder lijden.
Op een heel eenvoudige manier is dit gevoel van innerlijke morele leiding ook Saturnus. Het niet naleven en de ellende en het lijden dat daaruit voortvloeit zijn Saturnus. Het innerlijke gevoel van moeten en moeten dat onze acties leidt en stuurt, is Saturnus. De gevolgen van morele of immorele keuzes, het 'karma', zo u wilt... ook Saturnus. Het feit dat zo vaak, als we geen excuses maken voor onszelf of anderen, dit gevoel van wat waar of juist is op een bepaald moment ongelooflijk duidelijk, ongecompliceerd en eenvoudig is... helemaal Saturnus.
Toch merkte Lewis ook op dat als deze "wet" alles was wat er was voor de hogere/goddelijke macht, we alleen iets zouden hebben als een rechtvaardige maar abstracte "geest" achter en binnen alles. Lewis hield niet van deze conclusie, en zijn interesse in de christelijke God vloeide voort uit zijn observatie dat hoewel mensen de hele tijd niet voldoen aan de innerlijke "wet" van goedheid, we ook heel graag vrijgelaten wilden worden, om te vergeven en vergeven te worden, of om een soort essentiële immuniteit te krijgen. En om deze reden bewonderde Lewis het verhaal van Jezus, waar de onpersoonlijke/kosmische wet van goedheid persoonlijk wordt, menselijk wordt, en in die zin onze behoefte aan enige basisimmuniteit bevestigt (we schieten tekort, maar het is oké!). En nogmaals, op een mythisch niveau, ongeacht of je een christen bent of niet, dit is waarom we de Bodhisattva-achtige eigenschappen van naastenliefde en mededogen benadrukken tijdens de winterzonnewende. Want dit is voor ons een tijd van het jaar om na te denken over de wereld en haar tekortkomingen, om de balans op te maken en ons opnieuw te wijden aan het harde werk van morele en spirituele toewijding. Op het uur van de zonnewende zeggen we tegen onszelf:"Ik ga mijn best doen om vriendelijk, aanhankelijk, aanwezig, onzelfzuchtig, enz. te zijn." Maar dat kunnen we alleen doen door onszelf en anderen te vergeven, het verleden los te laten en naastenliefde te tonen.
Ik denk dat het idee dat er een ietwat onbuigzame, innerlijke morele wet is, soms beledigend voor ons is. Alsof het idee zelf al te perfectionistisch is om mee te beginnen. Dit is begrijpelijk. Als we naar de realiteit van ons morele kompas zouden kijken in termen van schuld of niet perfect zijn, dan zou de innerlijke wet een echte belemmering zijn. Net zoals Saturnus een echte belemmering kan zijn. Maar wat als we in plaats van naar de innerlijke wet te kijken in termen van schuld of tekortschieten, we ernaar kijken in termen van het mooiste beeld van onszelf, ons leven en de mensheid zelf, dat we kunnen creëren? Wat als we ons niet concentreren op de striktheid of het doel missen, maar in plaats daarvan onze ogen gericht houden op de goedheid en schoonheid van waar ons morele kompas ons naar wijst? Wat als we zouden stoppen met denken aan onze mislukkingen en gewoon door zouden gaan met het goede werk, met een goed humeur en goede moed? Volgens mij is dit waar de zonnewende om draait.
Gebed:Help ons om onszelf opnieuw te verbinden aan ons innerlijke morele kompas...help ons om ons te concentreren op de beelden van goedheid en licht die in ons leven, en help ons om dit "harde werk te doen" ” met warmte, vergevingsgezindheid, genegenheid, naastenliefde en een goed gevoel voor humor. Bedankt voor het achterliggende jaar, zegen ons het komende jaar!